Kalendarium zakupu przez Polskę zestawów rakietowych obrony powietrznej (przewciwlotniczej i przeciwrakietowej) średniego zasięgu (program o kryptonimie “Wisła”)

11 WRZEŚNIA 2012 roku rząd Polski przyjął “stanowisko w sprawie rozwoju systemu obrony powietrznej Rzeczypospolitej Polskiej, przedłożone przez ministra obrony narodowej”. W dokumencie tym stwierdzono m.in., że “Ministerstwo Obrony Narodowej do końca 2012 r. przedstawi szczegółowy harmonogram i szacunkowe koszty modernizacyjnych przedsięwzięć w obronie powietrznej”.

12 WRZEŚNIA 2012 roku, po posiedzeniu Rady Bezpieczeństwa Narodowego, prezydent Bronisław Komorowski publicznie wystąpił z inicjatywą ustawodawczą w sprawie zmiany ustawy o przebudowie i modernizacji technicznej oraz finansowaniu sił zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej z 25 maja 2001 roku. Celem zmian jest gwarancja stabilnego finansowania programu obrony przeciwrakietowej w ramach obrony powietrznej Polski, zaplanowanego na lata 2013-2022.

24 WRZEŚNIA 2012 roku nastąpiło formalne przesłanie do Sejmu projektu ustawy autorstwa prezydenta RP . Projekt ustawy zakłada, że w latach 2014-2023 na sfinansowanie wspomnianego programu “przeznacza się corocznie wydatki budżetowe z części budżetu państwa „obrona narodowa”, co najmniej w wysokości stanowiącej przyrost planowanych wydatków tej części budżetu na rok bieżący w stosunku do ich wysokości w roku poprzednim”. Proponowany zapis ma umożliwić pozyskanie na ten program łącznie od 8 do 12 mld złotych.

11 GRUDNIA 2012 r. minister obrony narodowej Tomasz Siemoniak podpisał “Plan modernizacji technicznej Sił Zbrojnych RP w latach 2013-2022” (dokument ten następnie kilkakrotnie modyfikowano). Zgodnie z upublicznioną prezentacją z dnia następnego, w planie przewidziano stworzenie “systemu obrony powietrznej i obrony przeciwlotniczej”, składającego się z kilku programów, w tym “przeciwlotniczego i przeciwrakietowego zestawu rakietowy średniego zasięgu” (kryptonim “Wisła”). Zgodnie z przyjętym wtedy harmonogramem do końca 2013 r. planowano zakończenie “fazy analitycznej”. Podpisanie umowy w 2014 r. oraz dostawy 6 baterii do końca 2022 r.

22 LUTEGO 2013 roku ma miejsce uchwalenie wspomnianej nowelizacji przez Sejm. Przyjęta nowelizacja zakłada, że w latach 2014-2023 na sfinansowanie wspomnianego programu przeznacza się “wydatki budżetowe z części budżetu państwa noszącej nazwę „obrona narodowa”, co najmniej w wysokości sumy corocznych przyrostów planowanych wydatków tej części budżetu, nie mniej jednak niż 20% środków przeznaczonych na modernizację techniczną w okresie realizacji przedmiotowego zadania, z uwzględnieniem polskiego przemysłowego potencjału obronnego”.

12 KWIETNIA 2013 roku Prezydent Bronisław Komorowski podpisał przyjętą dwa miesiące wcześniej nowelizację wspomnianej ustawy.

4 CZERWCA 2013 roku Inspektorat Uzbrojenia MON RP wystosował zaproszenie do dialogu technicznego potencjalnych dostawców zespołów rakietowych. Dialog techniczny to zwrócenie się do potencjalnego wykonawcy o udzielenie kluczowych informacji w zakresie niezbędnym do przygotowania przedmiotu lub określenia warunków umowy. Dostawcy dostali czas do 21 czerwca na złożenie ofert. Był to pierwszy etap realizowania znowelizowanej ustawy w kwestii obronności Polski.

21 CZERWCA 2013 r. upłynął termin składania gotowości do udziału w dialogu technicznym. Swój akces złożyło 14 przedsiębiorstw z 7 krajów świata. Stany Zjednoczone reprezentują: Raytheon, Meads International, Northom Grumann International Trading oraz Boeing Strategic Missile & Defence Systems (SM&DS). Z Hiszpanii ofertę złożył Indria i Sener ingenieria y Sistems. Dodatkowo oferty złożyli: koncern MBDA z Francji, Aseslan z Turcji, Selex Es z Włoch, korporacja Thales, rząd izraelski poprzez agencję Sibat. Oferty z Polski nadesłały Polski Holding Obronny i Iinstytut Ttechniczny Wojsk Lotniczych oraz  Wojskowe Zakłady Uzbrojenia S.A. z Grudziądza. Wszyscy kontrahenci którzy złożyli oferty zostali dopuszczeni do pierwszego etapu. Rozmowy zostały przeprowadzane od 24 czerwca do końca września bieżącego roku.

15 STYCZNIA 2014 r. minister obrony narodowej Tomasz Siemoniak w trakcie konferencji prasowej o priorytetach MON w 2014 r. poinformował o tym, że do drugiego etapu dialogu technicznego zakwalifikowano 5 z 14 wcześniej zgłoszonych podmiotów. Zakwalifikowani to:
– francuska firma Thales;
– amerykańska firma Raytheon;
– europejski koncern MBDA i polskie przedsiębiorstwo PHO;
– amerykańsko-niemiecko-włoska spółka MEADS,
– rząd Izraela za sprawą spółki Sibat.

24 STYCZNIA 2014 r. Inspektorat Uzbrojenia MON RP oficjalnie ogłasza zaproszenie do drugiego etapu dialogu technicznego. 5 wspomnianych wcześniej wyselekcjonowanych podmiotów zobowiązanych zostało do udzielenia odpowiedzi na pytania dotyczące obszarów współpracy, określenia zakresu praw własności i licencji, a także możliwości i ograniczeń w kwestii transferu technologii, wiedzy i produkcji. Ostatnie postulaty dotyczyły wartości zestawów i określenie kosztów ich żywotności (koszty dotyczące ewentualnego serwisowania sprzętu, cen części zamiennych oraz samej eksploatacji posiadanego sprzętu). Ten etap miał być zrealizowany w dniach od 3 do 31 marca 2014 r.

30 CZERWCA 2014 roku Inspektorat Uzbrojenia wydał komunikat o zakończeniu dialogu technicznego. Jako nadrzędne kryteria przyjęto zgodnie z którymi pozyskiwane zestawy powinny być: operacyjne, znajdować się na uzbrojeniu NATO oraz zapewniać największy możliwy udział polskiego przemysłu obronnego w produkcji serwisowaniu oraz dalszej modernizacji zestawów. Podjęto decyzje, iż do przetargu staną dwa przedsiębiorstwa: (a) amerykański Raytheon oraz (b) konsorcjum Eurosam, mające w swojej strukturze konsorcjum Thales oraz MBDA Francja.

29 WRZEŚNIA 2014 r. Minister obrony narodowej T. Siemoniak oficjalnie podpisał wniosek o pozyskanie systemu “Wisła”. Formalnie zakończyło to fazę analityczną-koncepcyjną pozyskania tego zestawu.

22 PAŹDZIERNIKA 2014 roku wiceminister obrony narodowej Czesław Mroczek wraz z członkami Inspektoratu Uzbrojenia dostarczył dodatkowych informacji o programie “Wisła” w trakcie obrad Podkomisji stałej do spraw polskiego przemysłu obronnego oraz modernizacji technicznej Sił Zbrojnych. Stwierdzono wtedy, że do końca 2014 r. miało ruszyć postępowanie przetargowe programu “Wisła”. Zapowiedział on, że umowa ma być podpisana do końca 2015 roku. Łącznie planowano pozyskanie 8 baterii, w tym do 2022 r. jedynie dwóch.  W MON trwają prace nad: (a) zaproszeniem do przetargu, (b) umową kupną oraz (c) założeniami offsetowymi programu. 

3 LUTEGO 2015 roku na posiedzeniu komitetu offsetowego przyjęto założenia offsetowe dla programu “Wisła”. Podjęcie tej decyzji pozwala na rozpoczęcie właściwej tury rozmów z potencjalnym dostawcą.

Ostatnią przeszkodą pozostaje unormowanie kwestii decyzji 118/MON. Resort Ministerstwa obrony chciał skorzystać z art.346 traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, który mówi, iż żadne państwo nie ma obowiązku udzielania informacji, których ujawnienie uznaje za sprzeczne z podstawowymi interesami bezpieczeństwa. Szczegóły tego trybu normuje decyzja nr 118/MON. Ta zaś zezwala tylko na dwie ścieżki przeprowadzenia przetargu: a) negocjacje zamknięte z jednym kontrahentem bądź b) przetarg otwarty dla wszystkich zainteresowanych.  Żadna z nich nie jest pożądaną przez MON, gdyż resort chce przeprowadzić negocjacje z dwoma podmiotamiPrawdopodobny jest scenariusz, zgodnie z którym MON zaprasza do rozmowy tylko Raytheona. Taki krok może przyspieszyć zakup zestawów rakietowych, ale równocześnie osłabi pozycję negocjacyjną MON.

10 MARCA 2015 roku wiceminister obrony narodowej Czesław Mroczek poinformował, że rekomendacja w sprawie zwycięzcy przetargu zostanie przekazana ministrowi obrony narodowej do końca kwietnia bieżącego roku.

21 KWIETNIA 2015 roku rząd podjął decyzje o wyborze zestawów obrony powietrznej Patriot, będących produktem amerykańskiego konsorcjum Raytheon. Poinformowano również, że w maju przedstawiciel MON poleci do Waszyngtonu na bezpośrednie negocjacje z rządem Stanów Zjednoczonych. Ponadto MON po przeprowadzeniu szeregu analiz przedstawił Radzie Ministrów pozyskanie zestawów baterii w trybie umowy międzynarodowej.

22 KWIETNIA 2015 roku  wiceminister obrony narodowej Czesław Mroczek wraz z członkami Inspektoratu Uzbrojenia dostarczył dodatkowych informacji o programie “Wisła” w trakcie obrad Komisji Obrony Narodowej. Wiceminister dokładnie sprecyzował w jakich latach oraz w jakiej ilości w każdym z etapów zostaną dostarczone zestawy baterii.

14 MAJA 2015 roku doszło do spotkania ministra obrony narodowej Tomasza Siemoniaka z prezesem zarządu i Dyrektorem Generalnym Raytheon.

19 MAJA 2015 roku minister obrony narodowej Polski Tomasz Siemoniak wziął udział w spotkaniu w Waszyngtonie z sekretarzem obrony USA Ashtonem Carterem. Spotkanie stanowiło oficjalny początek negocjacji w sprawie zakupu amerykańskich zestawów obrony powietrznej Patriot.

23 PAŹDZIERNIKA 2015 roku Zgodnie z zarządzeniem nr 38/MON z tego dnia minister obrony narodowej tuż przed wyborami parlamentarnymi powołał zespół negocjacyjny, którego zadaniem miało być przygotowanie oraz przeprowadzenie negocjacji w sprawie dostaw zestawów przeciwrakietowych programu “Wisła”.

3-4 LISTOPADA 2015 roku Tomasz Siemoniak (minister obrony narodowej) wraz z Czesławem Mroczkiem (sekretarz stanu w MON) oraz Robertem Kupieckim (podsekretarz stanu MON) udali się do Waszyngtonu. Podczas wizyty w USA towarzyszyli im przedstawiciele polskich firm zbrojeniowych, którzy finalnie nie zostali dopuszczeni do bezpośrednich rozmów z amerykańską administracją.

25 LISTOPADA 2015 roku minister obrony narodowej Polski Antoni Macierewicz, stwierdził, że kontrakt na system obrony przeciwrakietowej faktycznie nie istnieje. Jest to związane ze zmianą przez stronę amerykańskich wcześniejszych ustaleń ws. ceny, terminu dostarczenia produktu oraz okresu przejściowego. Minister zaznaczył, że strona polska będzie renegocjowała warunki przyszłej umowy.

16 STYCZNIA 2016 roku Antoni Macierewicz wraz z ambasadorem USA Paulem W. Jonesem obserwowali polsko-amerykańskie ćwiczenia “Pewność Pantery” z zakresu obrony powietrznej w Skwierzynie. Minister obrony narodowej podkreślił wówczas, że celem Polski jest posiadanie skutecznej obrony przeciwrakietowej oraz że być może będzie to system “Patriot”.

29 STYCZNIA 2016 roku minister spraw zagranicznych RP Witold Waszczykowski stwierdził, że w wyniku niedokończenia negocjacji przez przedstawicieli poprzedniego rządu, prawdopodobna będzie konieczność ogłoszenia nowego przetargu na systemy obrony przeciwrakietowej.

1-5 LUTEGO 2016 roku odbyła się wizyta wiceministrów obrony narodowej Bartosza Kownackiego oraz Tomasza Szatkowskiego w Stanach Zjednoczonych, której głównym celem były negocjacje dotyczące pozyskania systemu Patriot.

26 LUTEGO 2016 roku miało miejsce wystąpienie ministra obrony narodowej Antoniego Macierewicza, w którym podkreślił on, że “Patrioty” pozostają dla Polski priorytetem. Pomimo tego faktu minister po raz pierwszy oficjalnie poinformował, że strona polska negocjuje również warunki ewentualnego pozyskania systemów antyrakietowych z konsorcjum MEADS.

29 LUTEGO 2016 roku wiceminister Kownacki podał do publicznej informacji, że Polska podczas negocjacji postawiła przed Amerykanami dwa konieczne do spełnienia warunki w kontekście zakupu “Patriotów”. Pierwszy dotyczył obniżenia proponowanej ceny, drugi tzw. transferu technologii.

4 MARCA 2016 roku upubliczniono informację o propozycji Raytheona dla strony polskiej. Przedmiotem oferty był najnowszy radar baterii “Patriot”.

18-19 MARCA 2016 roku wizyta w Polsce amerykańskiej delegacji. Oficjalnie temat rozmów miał dotyczyć kwestii bezpieczeństwa USA, ich sojuszników oraz zagrożeń dla zainteresowanych podmiotów. Pojawiły się również teorie o tym, że członkowie delegacji mogli lobbować za zakupem przez Polskę systemów antyrakietowych “Patriot”.

Decyzja należy do MON-u

19 lipca 2016 roku szef Instytutu Uzbrojenia gen. Adam Duda potwierdził, że podjęcie decyzji o wysłaniu LoR leży w gestii Ministerstwa Obrony Narodowej, który decyduje o kierunku podejmowanych przez państwo negocjacji. Dodał również, że Polska pragnie pozyskać osiem zestawów rakiet. Generał Duda, poinformował, że na szczeblu przemysłowym trwały rozmowy przedstawicieli Polski z reprezentantami koncernów Raytheon oraz MEADS. Natomiast równolegle MON prowadził  analizę dotyczącą ewentualnej współpracy z koncernami SAMP/T oraz MEADS w kwestii pozyskania rakiet średniego zasięgu.

One thought on “Kalendarium zakupu przez Polskę zestawów rakietowych obrony powietrznej (przewciwlotniczej i przeciwrakietowej) średniego zasięgu (program o kryptonimie “Wisła”)

Comments are closed.